W środowisku produkcyjnym, w którym każda megawatogodzina czy metr sześcienny gazu przekłada się na koszty – posiadanie szczegółowej wiedzy o zużyciu energetycznym i zasobach staje się kluczowe, ponieważ wpływa na konkurencyjność firmy. W tym artykule omawiamy, dlaczego zakład produkcyjny powinien wdrożyć system monitoringu mediów (energia elektryczna, gaz, woda) — oraz jakie konkretne korzyści może to przynieść.
Na bazie najnowszych badań i studiów przypadków pokazujemy, jak to wygląda w praktyce— i jak wdrożenie takiego systemu wpisuje się w ofertę watt24.pl.
Stan wyjściowy w zakładach produkcyjnych
Zakłady przemysłowe często dysponują licznikami głównymi, które rejestrują zużycie energii lub gazu jako sumaryczną wartość miesięczną. Jednak takie podejście ma poważne ograniczenia:
- Brak widoczności na zużycie w poszczególnych obszarach produkcji (linie, maszyny, systemy) — co uniemożliwia identyfikację „energetycznych hot-spotów”.
- Czasem brak integracji między mediami (prąd, gaz, woda) — a więc brak możliwości analizy relacji między nimi.
- Brak danych w czasie rzeczywistym lub krótkich interwałach — co ogranicza reakcję na anomalie lub piki.
Konkretne przypadki pokazują, że fabryka, która wdrożyła system monitoringu w czasie rzeczywistym, uzyskała oszczędności około 9,6 % rocznie oraz ROI w około 14 miesięcy. Publikacja „Industrial Energy Monitoring in Manufacturing” także podkreśla znaczenie systemów monitoringu w zapewnieniu efektywności operacyjnej i stabilności produkcji.
Jak system monitoringu mediów działa w zakładzie produkcyjnym
Wdrożenie systemu monitoringu mediów w zakładzie produkcyjnym zazwyczaj obejmuje:
- Montaż liczników/podliczników dla energii elektrycznej (przekładniki prądowe CT + napięcie), dla gazu (wyjście impulsowe lub komunikacja cyfrowa), dla wody (liczniki impulsowe lub komunikujące się).
- Integracja danych w systemie zarządzania (np. chmura, software SCADA/EMS) — co pozwala na wizualizację, analizę trendów, alarmy.
- Konfiguracja KPI-ów (np. kWh/tonę produkcji, m³ gazu/zakład, zużycie wody na jednostkę).
- Raportowanie i analizy — identyfikacja nieefektywności, piki popytu, kosztów mediów, możliwości optymalizacji.
Na przykład w jednym z badań firma motoryzacyjna po retrofittingu urządzeń monitorujących mogła śledzić zużycie energii w obszarach produkcyjnych, maszynach i procesach, co pozwoliło na szybkie reagowanie na anomalie i wykrywanie stanów przedawaryjnych.
Korzyści – konkretne dla przemysłu
a) Redukcja kosztów energii i mediów
Systemy monitoringu umożliwiają zidentyfikowanie obszarów nadmiernego zużycia — przykładowo piki mocy, niepotrzebne uruchomienia urządzeń, przestoje.
b) Lepsze zarządzanie popytem i taryfami
W zakładach, gdzie występują opłaty za szczyt mocy, monitoring pozwala reagować proaktywnie — np. wstrzymywać lub przerzucać obciążenie.
c) Podniesienie efektywności operacyjnej i niezawodności
Dane w czasie rzeczywistym, szybka detekcja anomalii i zrozumienie procesu energetycznego w kontekście produkcji przekładają się także na mniejsze ryzyko przestojów i awarii.
d) Ułatwienie certyfikacji, zgodności i raportowania
Monitoring mediów wspiera procesy zgodne z normą ISO 50001 oraz innymi wymaganiami środowiskowymi lub zrównoważonego rozwoju.
e) Poprawa wizerunku i zrównoważonego działania
Przemysł, który monitoruje media, może komunikować to jako część strategii ESG, co może być przewagą konkurencyjną (np. niższy koszt raportu niefinansowego).
Przykład wdrożenia (case study)
Badanie przeprowadzono w jednym z europejskich zakładów produkcyjnych: wdrożono system monitoringu w czasie rzeczywistym w procesach produkcyjnych, a efektem było:
- oszczędność 191 923 kWh energii elektrycznej,
- redukcja emisji CO₂ o 139 ton,
- ROI około 14 miesięcy.
To pokazuje, że inwestycja w monitoring mediów nie jest tylko „ładnym dodatkiem”, ale może być doskonałą inwestycją, generującą realną wartość.
Jak wdrożyć system monitoringu mediów w swoim zakładzie (krok po kroku)
- Audyt wyjściowy — określenie punktów pomiarowych (energia, gaz, woda), analiza taryf, zużycia.
- Dobór urządzeń pomiarowych — liczniki energii/przekładniki, liczniki gazu z wyjściem impulsowym lub komunikacją cyfrową, liczniki wody.
- Instalacja i integracja — montaż, okablowanie, podłączenie do systemu zarządzania (np. chmura, SCADA).
- Konfiguracja KPI i celów — np. kWh/produkcja, m³ wody/produkcja itd.
- Trening i zaangażowanie zespołu — operatorzy, utrzymanie ruchu, zarząd muszą być w projekcie.
- Analiza danych i działania korygujące — regularne przeglądy, identyfikacja odchyleń, wdrażanie optymalizacji.
- Raportowanie i ciągłe doskonalenie — cykl PDCA (Plan-Do-Check-Act).
Rola firmy watt24 – jak możemy pomóc
Jako watt24.pl specjalizujemy się w rozwiązaniach pomiarowych i integracji systemów monitoringu mediów w przemysłowych zakładach produkcyjnych. Oferujemy:
- audyt energetyczny przedsiębiorstwa w celu określenia energii bazowej,
- dobór i konfigurację urządzeń pomiarowych (energia, gaz, woda),
- integrację z systemami typu chmura lub SCADA,
- wdrożenie kaskady KPI i dashboardów dostosowanych do produkcji,
- opracowanie lub modyfikację procedur, szkolenia, wsparcie w analizie danych i optymalizacji.
Dzięki temu Twoja firma uzyska pełną kontrolę nad mediami, co przekłada się na lepszą kontrolę kosztów, wyższą efektywność i tym samym lepszą pozycję rynkową.
Podsumowanie
W zakładzie produkcyjnym wdrożenie systemu monitoringu energii, gazu i wody przestaje być jedynie dobrym pomysłem — staje się koniecznością. Publikacje pokazują, że korzyści to: redukcja kosztów, lepsze zarządzanie popytem, poprawa operacyjna, wsparcie zasad zrównoważonego rozwoju.
Jeśli chcesz rozpocząć ten proces, skontaktuj się z nami — wspólnie dobierzemy optymalne rozwiązanie dla Twojego zakładu produkcyjnego.